Niet-pluis-gevoel

Als iemand vergeetachtig is, is er niet direct sprake van dementie. Vergeetachtigheid is vaak een onschuldig verschijnsel, waarbij iemand zich tijdelijk iets niet kan herinneren. Dit zijn ‘normale’ geheugenklachten die vaak voorkomen bij mensen die ouder worden. Deze vergeetachtigheid heeft geen noemenswaardige invloed op iemands dagelijks functioneren.

Bij dementie is dit een ander verhaal. De ‘vergeten’ informatie is niet meer toegankelijk of verdwijnt langzaam uit het geheugen. De symptomen zijn vele malen ernstiger en hebben wel degelijk invloed op het dagelijks functioneren.

Vroegsignalering van dementie

Als signalen van dementie vroegtijdig herkend worden kan in de beginfase door de persoon die het betreft en/of diens naasten, actie worden ondernomen om zich voor te bereiden op de toekomst. Dementie is een aandoening die vaak veel impact heeft op verschillende levensdomeinen. Het toekomstperspectief van de persoon met dementie (en diens naasten) verandert op meerdere gebieden.

Ook voor mensen die beroepsmatig of vanuit vrijwilligerswerk te maken krijgen met dementie is het van belang dat het dementieproces tijdig wordt onderkend. In de beginfase van het dementieproces kan er nog goed worden aangesloten bij de gewenste leefwijze van de persoon met dementie. Als de dementie al verder gevorderd is (en er mogelijk van alles mis gaat in het dagelijks functioneren), is dit vaak moeilijker te realiseren en/of loopt men achter het proces aan (i.p.v. pro-actief voorbereiden op de toekomst). Professionals die te maken hebben met vroegsignalering zijn bijvoorbeeld huishoudelijke hulpen, welzijnswerkers, activiteitenbegeleiders, verzorgenden, (wijk)verpleegkundigen, huisartsen, praktijkverpleegkundigen ouderenzorg, dokters- en apothekersassistenten.

Voor huishoudelijk medewerkers is vanuit het Netwerk Dementie Groningen een (verbeterde) signaleringskaart ontwikkeld die kan worden gebruikt als onderdeel van deskundigheidsbevordering en als hulpmiddel tijdens de zorgverlening bij cliënten thuis. Hierbij de signalenkaart ( vermoeden van ) dementie.

Tijdige signalering van (overbelaste) mantelzorgers

Als mantelzorgers langere tijd zorg verlenen (ook al in de periode voordat bij hun naaste de diagnose dementie wordt gesteld), lopen zij het risico overbelast te raken. Overbelasting kan leiden tot gezondheidsklachten en ziekte, sociaal isolement en stoppen met werken. In 2018 hebben in Nederland meer dan 4.400 mantelzorgers meegedaan aan de Dementiemonitor Mantelzorg:

De landelijke organisatie Mantelzorg.nl (voorheen MEZZO) biedt zowel mantelzorgers, professionals en vrijwilligers (achtergrond-) informatie en oplossingsrichtingen om aandacht te hebben voor mantelzorgers en overbelasting te voorkomen.